De Amerikaanse bijdragen aan Blog Action Day heb ik pas in de loop van gisteravond gelezen, en Shamana Flora van Gaia’s Gifts schreef een hele mooie over Herbal Medicine and the environment. Zij wijst er terecht op, dat – hoe natuurlijk het gebruik van kruiden ook is – het ongelimiteerd gebruik ervan ook problemen met zich mee kan brengen.
Zij wijst er op, dat de vraag naar sommige kruiden zo groot is, dat die massaal (in het wild) geoogst worden, en de kans op uitroeiing van de soort reëel is. Zij geeft als voorbeeld de Amerikaanse ginseng (Panax quinquefolius), een plant die van nature slechts voorkomt in een heel klein gebied in de Appalachen, en hoge eisen stelt aan het microklimaat. De laatste jaren is de vraag naar dit kruid heel groot in Azië, en wordt de Amerikaanse ginseng massaal geëxporteerd. Het lijkt dan ook niet onwaarschijnlijk dat de plant binnen een aantal jaren nog nauwelijks te vinden zal zijn.
Een ander voorbeeld waar ik aan denk, is (de etherische olie van) rozenhout (Aniba roseodora). Rozenhout is niet het hout van een rozenstruik, maar een boom uit het regenwoud rond de Amazone. De boom wordt niet commercieel gekweekt, en alle rozenhoutolie is dus afkomstig van het kappen van bomen in het wild. Als je dus afziet van het gebruik van deze etherische olie, lever je op een zeer kleine schaal een bijdrage aan de bescherming van het regenwoud.
Shamana Flora suggereert om bij voorkeur zelf gekweekte of zelf in het wild geoogste kruiden te gebruiken. Dat je de voorkeur geeft aan zelf gekweekt, lijkt mij vanzelfsprekend. Maar als dat niet kan, geef ik voor heel wat kruiden toch de voorkeur aan het kopen van een gegarandeerd biologisch gekweekt kruid, dan aan oogst in het wild. Erg algemeen voorkomende kruiden, bijvoorbeeld brandnetel, kan je natuurlijk in het wild oogsten, als je voldoende zeker bent dat de plek ver genoeg verwijderd ligt van verkeerswegen en vervuilende industrie, en dat ook de bodem niet verontreinigd is. Maar minder algemene kruiden vind je vaak vooral in toch al kwetsbare natuurgebieden, en daar blijf je dan ook beter af… (overigens, ook Shamana Flora benadrukt om niet te oogsten waar de soort bedreigd is. Ik zou dit willen uitbreiden: oogst alleen waar de soort – te – overvloedig aanwezig is, de natuur is in onze streken al schaars genoeg.)
Als je het gebruik van kruiden ziet in een holistisch kader… dan oogst je ook met oog voor het geheel!
Wat denk je van vanilie in de cocacola.. waar de aziaten ook zo gek van zijn.. Daar wordt bijna al de stokjes voor gebruikt en daar kunnen de bloei van bloemen ook niet tegen op, met als gevolg dat vanilie niet meer te betalen is.
Zou daar echte vanille voor gebruikt worden? Ik zou verwachten dat daar eerder de synthetische vanilline voor wordt toegepast?
(Overigens: toen zoonlief 4 was, kreeg hij van een nichtje een glas cola aangeboden. Hij dronk er voorzichtig en twijfelend van, keek haar achterdochtig aan, en vroeg of ze wel zeker was, dat dat niet iets giftigs was…. Sindsdien heeft hij nooit nog een druppel cola willen drinken. Tja, ik heb het altijd maar beschouwd als een compliment voor een ‘opvoeding tot goede smaak’, letterlijk dan.)