AnneTannes Tuin

Mijn toverhazelaar staat weer in brand!
In mijn tuin staat de Hamamelis x intermedia ‘Jelena’, die vanaf de jaarwisseling bloeit met opvallende oranje bloemen.
De struik is geënt op Hamamelis virginiana, de medicinaal gebruikte toverhazelaar. Sinds enkele jaren heeft hij wat wortelopslag van de virginische Toverhazelaar. Die heeft iets kleinere bladeren, die niet zo brandend oranje-rood, maar heldergeel verkleuren in de herfst.
Ik snoei die wortelopslag regelmatig voor een groot gedeelte weg, want het groeit krachtiger dan de ent, en die zou anders na een paar jaar vrijwel verdwenen zijn. Toch laat ik altijd een aantal twijgen staan, als ‘illustratie’, en zodat ik toch iets van de medicinaal gebruikte toverhazelaar in mijn tuin heb.

In artikelen over toverhazelaar in boeken (bv het Groot Handboek geneeskrachtige planten van Geert Verhelst) en op het internet, zie je op de foto’s echter zelden de bloemen van de Virginische toverhazelaar. De reden daarvoor is niet ver te zoeken: de andere toverhazelaars bloeien op kaal hout, en daardoor vallen hun bloemen veel meer op. Die van de H. virginiana moet je echt gaan zoeken, die bloeien als het blad begint te verkleuren.

Ook de hamamelissen die je in tuinen vindt zijn zelden de Virginische toverhazelaar. Je vindt vooral (cultivars van) de uit China afkomstige H. mollis, en de H. vernalis (vernalis = ‘van de lente’, ‘bloeiend in de – vroege – lente’), die net als de Virginische uit Noord-Amerika stamt. De Hamamelissen met ‘x intermedia’ in de naam, zijn hybriden van de H. mollis met de H. japonica die, jawel hoor, uit Japan afkomstig is.

Geert Verhelst schrijft dat de Noord-Amerikaanse indianen twijgen van de toverhazelaar gebruikten als wichelroedes om water en mineralen, bv goud, te zoeken. Andere bronnen daarentegen geven aan dat het ‘witch’ in Witch hazel inderdaad verwijst naar het oud-Engelse werkwoord ’to wych’ of ’to wice’, dat wichelen betekent, maar dat die naam door de eerste kolonisten aan de Amerikaanse struik werd gegeven, die zo leek op de ‘Hazel’ die gebruikt werd ’to wych’ in hun oude wereld, en dat het niet de Indianen waren, maar die kolonisten die de twijgen gebruikten om te wichelen. Mij lijkt die verklaring inderdaad geloofwaardiger.
De Virginische toverhazelaar werd ook in verband gebracht met Samhain/Halloween, omdat hij één van de weinige struiken is die bloeit in deze periode van het jaar.
Tegelijkertijd rijpen dan ook de vruchten van het vorige bloeiseizoen… en daar hebben we dan meteen de verklaring van de soortnaam: Hamamelis zou afkomstig zijn van ‘hama’, (samen, tegelijk) en ‘melon’ (vrucht, appel), omdat de bloemen en de rijpende vruchten gelijktijdig op de struik aanwezig zijn…

Natuurlijk is er nog meer over deze struik te vertellen… Misschien in de winter, als mijn toverhazelaar bloeit?