Als de sleedoorn bloeit op al zijn stekels, dan is de lente niet meer ver!
Dat heb ik mijn moeder vaak horen zeggen. En eindelijk is het ook hier in de tuin zover. Bart vroeg zich een paar dagen geleden af, of ik geen sleedoorn in mijn tuin had, omdat hij die niet terugvond op mijn lijstje van bloeiers op 1 maart. Jawel, ik heb wel degelijk sleedoorns in de tuin… die werden hier meteen de eerste winter aangeplant. (Wat is een gemengde haag zonder die witte ruikers in de late winter?).
Maar de sleedoorn bloeit hier altijd wat later, vorig jaar bloeide de eerste struik pas rond 25 maart. Nu dus ruim drie weken vroeger.
Overigens… botanisch gezien zit er wel een foutje in de uitspraak van mijn moeder.
Rozen, ja die hebben stekels, en bramen ook. Maar een meidoorn en een sleedoorn, die hebben doorns.
Het verschil tussen die twee? Een doorn, dat is botanisch gezien een vervormde tak. Gewoon een zijtakje dus, dat heel erg puntig eindigt. Als je een doorn afbreekt, is het alsof je een takje doorbreekt, je beschadigt de struik als het ware.
Een stekel daarentegen, dat is in aanleg geen tak, maar een blad. En net zoals er op de overgang tussen een tak en een blad een grensvlak zit waarop je het blad zonder veel schade aan de tak kan afplukken, zo kan je ook een doorn stekel heel gemakkelijk afbreken op dat grensvlak. (Ja, 14 dagen na het schrijven van dit stukje merk ik op, dat ik hier zelf behoorlijk in de fout gegaan was!)
Rozen zonder doornen zijn dus echt niet zo zeldzaam! Meer nog, rozen met doornen bestaan gewoon niet…
Ik lees je ‘kruidige plantenpraatjes’ telkens weer met plezier, maar vandaag heb je me werkelijk verrast. Hoewel ik de Nederlandse taal zowel in mijn beroep als in mijn hobby gebruik, verneem ik vandaag voor het eerst wat het verschil tussen een doorn en een stekel is. Waarvoor dank.
Ja, botanici en taalkundigen zullen het nooit helemaal met elkaar eens zijn denk ik.
Natuurlijk zal iedereen raar opkijken als je het voortaan over ‘rozen zonder stekels’ zou hebben, en geen enkele Neerlandicus zal je op je vingers tikken als je over rozen met doorns spreekt…
De botanicus daarentegen…
Ik mag vandaag vertellen over de roos en haar stekels.
Bedankt voor de info!
Woudnimf. (een natuurgids en een verhalevertelster)