Zwaan-kleef-aan… die klit aan je vast!

Agrimonia eupatoria - Agrimonie, Agrimony

Zaadverspreiding door mierenbroodjes, door de wind, of door mechanische krachten… allemaal manieren waarop planten er in slagen op reis te gaan.
Als kind waren we ervaringsdeskundigen als het op twee wijzen van zaadverspreiding aankomt: iedereen heeft wel eens een keer voor ‘wind’ gespeeld door de paardenbloemenpluis van het bloemhoofdje te blazen… en iedereen (nee, doe maar niet zo onschuldig) heeft wel eens meegedaan aan plaagspelletjes met klittende plantenzaden.

Maar de planten kunnen ook wonderwel plagen zonder kinderen om hen een handje te helpen.

Agrimonia eupatoria - AgrimonieDe agrimonie (Agrimonia eupatoria) is één van die ambetanterikken… Ooit heb ik een plantje van die – in de zomer – bescheiden schoonheid in de border geplant, en dat heb ik geweten! Vanaf de nazomer, en tot in het volgende voorjaar weet ik dat ik na een dagje werken in de tuin gegarandeerd mag gaan ‘plukken’. Tegenwoordig maak ik van de nood een deugd: ik wandel terug de tuin in, en gooi de zaaddoosjes in de bloemenweides. (En neem van mij aan: zogauw agrimonie zich een vaste plek in de bloemenweide verworven heeft, ga ik haar uit de borders halen… Dat doe ik wel vaker, en om wisselende redenen: ook het oranje havikskruid stond een paar jaar lang in de border, maar bleek daar zo te woekeren, dan ik het daar ‘met wortel en tak’ heb uitgeroeid zogauw ik zaailingen in de weides begon terug te vinden.)

Toen ik zondag een uurtje gewied had in de border, streek ik bij het binnenkomen even verstrooid door mijn haren. Jakkes, het was weer zover… Ik heb zo’n 50-tal van die agrimonie-zaaddoosjes uit mijn kapsel mogen plukken. Toen we vroeger een langharige kat hadden, heb ik meer dan eens de vruchtjes uit haar vacht moeten knippen.

Galium aparine - Kleefkruid, Cleavers

Sommige planten die voor deze truc kiezen om hun zaden zo ver mogelijk van de moederplant te kunnen droppen, doen dat bescheidener: het kleefkruid (Galium aparine) bijvoorbeeld, laat zijn zaadbolletjes wel ‘kleven’ aan je kleren, maar gaat niet echt klitten, en het verwante lievevrouwebedstro (Galium odoratum) is al net zo vriendelijk.
Anderen daarentegen, zoals zwart tandzaad (Bidens frondosa), haakt de twee tanden (bi-dens) van zijn zaden zo vast in je kleren, dat je er even voor mag gaan zitten om de (meerdere tientallen) zaden uit je trui en te sokken te pulken. De zaden van het geel nagelkruid (Geum urbanum) doen het dan weer iets voorzichtiger.
Klitten (Arctium sp.) heb ik (nog) niet in mijn tuin, maar ergens op het veld staat er wel een grassoort, waarvan de zaden zich onvoorstelbaar in de truien van zoonlief weten vast te werken als hij een middagje aan één of ander ‘kamp’ aan het werken is. Ik associeer die grassoort altijd met de naam ‘kruipertje’ (Hordeum murinum), maar volgens mij is dat een volkomen foutieve associatie, want wat ik op afbeeldingen van dat gras ziet, lijkt toch niet echt op de zaden die ik met de moed der wanhoop uit die truien tracht te pulken (maar het zijn er letterlijk honderden, en het lijkt wel onbegonnen werk…).
Toch ben ik benieuwd of iemand enig idee heeft om welk gras het hier kan gaan?

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

5 thoughts on “Zwaan-kleef-aan… die klit aan je vast!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.