De Kempen in al zijn verscheidenheid – The diversity of the Campine

(to English translation)

Kempen, Campine.  Foto: QbiT, Creative Commons Licentie
Kempen, Campine. Foto: QbiT, Creative Commons Licentie
Het landschap en de bodem van dorp in de Kempen waar ik opgroeide voldoet in grote mate aan het clichébeeld dat waarschijnlijk velen van de Kempen hebben: zand, zand, zand… heide, stuifduinen en vennen, dennenbossen.

Toen ik ruim 12 jaar geleden verhuisde naar het huis waar ik nu woon, moest ik dat beeld enigzins bijstellen. Was die bodem in mijn tuin echt zandgrond? Die bodem waar ik hier en daar laagjes groene klei in terugvond, die ik tot worstjes kon kneden, die op sommige plaatsen na hevige regenval zelfs bijna zompig aanvoelt?

En vandaag vond ik via een link op ‘den hof‘ de Bodemkaart van Vlaanderen. Je kan daar gigantisch ver op inzoomen met behulp van de zoomtooltjes, en – als je het geluk hebt zoals ik héél dicht bij een provinciegrens of een ander oriëntatiepunt te wonen – je woonplaats heel exact localiseren (zeker als je zoals ik een stafkaart bij de hand hebt). Via klikken op het vraagteken-tooltje en dan op je tuin krijg je dan in een pop-up de samenstelling van de bodem, en de landbouwdoeleinden waarvoor die bodem geschikt is.

En de bodem bij mijn ouderlijk huis, dat is duinzand, ongeschikt voor weidegrond, ongeschikt voor groenteteelt, ongeschikt voor wat voor teelt dan ook. Zie je wel, ik heb het altijd gezegd: in die tuin daar vond je het zanderigste zand dat je je kan voorstellen.

En wat over de bodem in de Zuiderkempen, in vogelvlucht 15 kilometer van bij mijn ouderlijk huis vandaan?
Op de bodemkaart zag ik, dat ons perceel zich op een overgangssituatie bevind. Het is grotendeels ‘matig droge lemige zandbodem met dikke antropogene humus A horizont‘, die voor allerhande teelten ‘geschikt’ tot ‘zeer geschikt’ is… Maar een klein gedeelte van de onze tuin, is natte lichte zandleembodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont, en die is alleen geschikt voor een ‘permanente weide’, waar de rest van de tuin zich dan weer niet toe leent. (Over die verschillende ‘horizonten’ heb ik het misschien op een andere keer wel eens…)

Mijn bedenking dat de ‘Kempische zandgrond van Olmen’ toch nog iets helemaal anders was dan de ‘Kempische zandgrond van Lommel’, is dan toch niet alleen maar een produkt van mijn al te vruchtbare verbeelding.
En meteen – is ook verklaard, waarom de bloemenweide in de voortuin zoveel meer verscheidenheid toont dan die in de achtertuin: de bloemenweide in de achtertuin bevindt zich op de meer vruchtbare bodem, geschikt voor teelten allerhande (waaronder fruitteelt: ja hoor, die bloemenweide is tegelijk boomgaard – toch weer goed nieuws). De voortuin daarentegen is die bodem die eigenlijk alleen als ‘permanente weide’ geschikt is.

Zuiderkempen - South of the Campine
Zuiderkempen - South of the Campine

The Campine – Soil diversity

The landscape and the soil in the village were I grow up, let me grow up thinking that ‘The Campine‘ is exactly like everyone thinks the Campine is: heather, inland dunes, fens and fir-woods.

When I came to my current home, I had to change my image of ’the Campine’. That soil in my garden, was that really sand? That soil in which I could discover tiny layers of green clay, that soil that I could kneed into little sausages? That soil, that after massive downpoor could even feel muddy?

Today, I found the very detailed ‘Soilmap‘ of Flanders, were you can search for the composition of the soil in your neighbourhood.

And this I found out: where I grew up, the soil was indeed just sand, insuitable for whichever crop. It is indeed ’the infertile Campine’. Like I always said: the most sandy sand you can ever imagine.

But were I live now, it’s very different: the largest part of my garden consist of ‘relatively dry loamy sand, with a thick layer of antropogenic (produced by man) humus’. Only a small part of the garden is ‘wet, light loamy sand with a crumbly texture’, that is only suited for a pasture.

So the Campine sand in my garden really is very different from the Campine sand in my parents yard.
The good news is of course, that this makes it far more rewarding to grow vegetables in my garden.
And now I can understand why the flowering meadow in the front garden shows much more variety that the one in the orchard: In the orchard we have the more fertile soil, and in the front garden, the soil is only suited for a meadow… yes, my dear flower meadow!

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

12 thoughts on “De Kempen in al zijn verscheidenheid – The diversity of the Campine

  1. Dat is weer eens wat anders en best wel grappig. Bij jou horen de koeien dus in de voortuin te staan… Mijn huis staat pal aan de weg en ik heb dus geen voortuin, alleen een balkonnetje en in de achtertuin de Limburgse löss…

  2. Hej Anne, (en de anderen), je kan met het derde icoontje in de middenpartij van de navigatie het beeld naar de straat in je gemeente laten springen – voor wie niet zo handig is met blinde kaarten – kies gemeente+zoom en daarna straat+zoom/toon

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.