AnneTannes Tuin

(to English text)
 
Nadat ik een paar weken geleden op een havikskruid een (lelijke) gal ontdekte, ging ik eens wat beter rondkijken in de tuin. En vooral de eiken (Quercus robur) blijken een onuitputtelijke vindplaats van gallen te zijn.
Wilgen schijnen het weliswaar nog beter te doen: op wilgen zouden zo’n 80 verschillende gallen te vinden zijn, op eik zo’n 60 (bron: Gallen in Nederland).

Eigenlijk zijn het fascinerende verschijnselen, die gallen.
Ik denk dat iedereen wel weet, hoe gallen ontstaan: het is een abnormale groei die in een organisme (meestal een plant, maar het schijnt dat ook zwammen gallen kunnen vertonen) die ontstaan als reactie op het binnendringen van een ander organisme. Er ontstaat celwoekering die aan het indringende organisme gewoonlijk voedsel en bescherming bieden, zonder dat de gastheer er iets voor terug krijgt… Eer parasitaire relatie dus, al heb ik de indruk dat hoewel de gastheer hier geen baat bij heeft, hij er ook niet echt last van heeft.

Veel gallen worden veroorzaakt door galwespen (de gallen op de foto’s zijn allemaal afkomstig van galwespen), maar ook galmuggen en galmijten kunnen aanleiding geven tot gallen, en in datzelfde rijtje horen ook vliegen, vlinders, cicaden, bladwespen… thuis.

Elke verwekker heeft zijn eigen typische gal, en er zijn zelfs verwekkers die in hun levenscyclus twee verschillende gallen veroorzaken.
Bijvoorbeeld bij de galwespen vind je heel wat soorten waarbij een ‘generatiewissel’ optreedt:

Neuroterus albipes, die de eikennapjesgal op de tweede foto veroorzaakt, is daarvan een mooi voorbeeld. De eikennapjesgallen ontstaan in de loop van de zomer op de eikenblaren, en blijven leven op de afgevallen blaren in de winter. In de lente kruipt uit die gallen een generatie galwespen die uitsluitend bestaat uit vrouwtjes, de agame generatie. Die vrouwtjes leggen in de lente hun onbevruchte eitjes op de randen van het eikenblad, en daaruit ontstaan de zogenaamde ‘Schenck’s gallen‘.

Uit die gallen ontstaan zowel mannetjes als vrouwtjes, de sexuele generatie dus. En nadat ze van de sex hebben genoten, leggen die vrouwtjes de eitjes die weer uitgroeien tot de eikennapjesgallen, en daarmee is de cyclus rond.

Maar met die generatiewisseling ben je er nog niet, met sommige gallen. Er zijn ook soorten waar behalve de generatiewisseling ook nog eens een waardwisseling optreedt. En dan heb je te maken met insecten die de eitjes waaruit hun agame generatie ontstaat, op een hele andere plant worden gelegd dan de eitjes voor de sexuele generatie.
Je kan je dus voorstellen dat wanneer je geïnteresseerd raakt in gallen, je wel een paar avondjes studiewerk voor je kiezen kan krijgen…

(Teun Spaans schreef recent ook een blogberichtje over gallen op eik)

Galls on Oak

When I discovered a rather ugly gall on hawk’s weed a few weeks ago, I started looking for other galls in my garden.
And oak (Quercus robur) turn out to be a very good source…

And I found out those galls are really fascinating.
As you probably know, galls are abnormal outgrowths of plant tissues that are caused by various parasites, from fungi and bacteria, to insects and mites. The galls is a food source and a means of protection for the young organism developing within it.

The galls on the pictures here, are all caused by gall wasps, and are all found on oak.
Many of those gall wasp have two different generations. Looking at the Smooth spangle gall, those galls give birth to a generation that consist entirely of female wasps in early spring. They lay their (unfertilised) eggs on the margins of oak leafes, and during spring and early summer, they develop into the so-called ‘Schenck’s gall’s‘. From these galls, a sexual generation, so both males and females, emerge in early summer. After mating the females lay eggs that develop again into the smooth spangle galls.

Some gall wasps even choose a different host for there sexual and asexual generation.
Do I have to say that, when you become interested in galls, you have to face a little studying?